Kryminalistyka w mediach
Wpływ seriali kryminalnych na postępowanie karne
Niniejsze wydanie oparte jest na dysertacji obronionej w 2012 roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie pt. Dowód naukowy w świetle wypowiedzi uczestników postępowania karnego oraz jego obraz w serialach kryminalnych przygotowanej pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Wójcikiewicza. Recenzentami pracy doktorskiej byli: dr hab. Janina Czapska, prof. UJ, oraz prof. dr hab. Tadeusz Widła.
Spis treści
Słowo wstępne 11
Cel pracy i metody badań 15
ROZDZIAŁ 1.
Dowód naukowy 24
1.1. Pojęcie dowodu 24
1.2. Charakter kryminalistycznego dowodu naukowego 27
1.3. Dowody naukowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego
i sądów apelacyjnych 30
1.4. Znaczenie dowodów naukowych dla realizacji zasad
procesowych 34
1.4.1. Zasada prawdy materialnej a dowody naukowe 35
1.4.2. Zasada swobodnej oceny dowodów a dowody naukowe 38
1.4.3. Zasada obiektywizmu a dowody naukowe 48
1.4.4. Zasada współdziałania ze społeczeństwem a dowody
naukowe 50
1.5. Prawo dowodowe w systemie common law 54
1.6. Dowody naukowe a dynamiczny rozwój nauki
i techniki 58
ROZDZIAŁ 2.
Postrzeganie dowodów naukowych przez wybranych
uczestników postępowania karnego 63
2.1. Wybrane badania zagraniczne – postrzeganie dowodów
naukowych przez sędziów i przysięgłych 63
2.2. Badania polskie – postrzeganie dowodów naukowych
przez sędziów 66
2.3. Badania własne – postrzeganie dowodów naukowych
przez sędziów, ławników, prokuratorów, policjantów,
biegłych oraz laików 70
2.3.1. Postrzeganie dowodów naukowych przez sędziów,
ławników, biegłych, prokuratorów i policjantów 72
2.3.2. Postrzeganie dowodów naukowych przez laików 102
ROZDZIAŁ 3.
Wpływ telewizji na postrzeganie dowodów naukowych 111
3.1. Wszechobecność mediów 111
3.2. Wpływ mediów na postrzeganie rzeczywistości 115
3.3. Kryminologiczne aspekty oddziaływania mediów 127
3.4. Oddziaływanie seriali kryminalnych – wyniki badań
własnych 134
3.4.1. Oglądalność wybranych seriali kryminalnych 141
3.4.2. Ocena i porównanie wybranych seriali kryminalnych 144
ROZDZIAŁ 4.
Prezentacja dowodów naukowych w mediach 159
4.1. Nieprawdopodobne. Możliwe. Prawdziwe 159
4.2. Prosty świat telewizji a skomplikowana rzeczywistość
kryminalistyczna – stymulacja oczekiwań 160
4.2.1. Wybrane dziedziny „serialowej kryminalistyki” 164
4.2.2. Wybrane zagadnienia „serialowej kryminalistyki” 184
4.3. Analiza wybranych seriali kryminalnych – wyniki
badań własnych 191
4.3.1. W-11 Wydział Śledczy 193
4.3.2. Nowa 204
4.4. Dowody naukowe, kryminalistyka oraz obraz policji
w serialach kryminalnych – podsumowanie 206
ROZDZIAŁ 5.
Od efektu CSI do efektu W11 209
5.1. Postrzeganie dowodów naukowych w świetle oddziaływania
seriali kryminalnych w systemie common law 209
5.1.1. CSI – Crime Scene Investigation 210
5.1.2. CSI oczami amerykańskiego kryminalistyka 212
5.1.3. Efekt CSI 216
5.1.4. Efekt CSI – fakt czy artefakt? 219
5.2. Efekt CSI na gruncie polskim 225
5.3. CSI a W11 – różnice i podobieństwa 232
5.4. Zamiast efektu CSI – efekt W11 234
5.4.1. Oczekiwania laików 235
5.4.2. Oczekiwania obywateli w opinii ekspertów 239
5.5. Oceny i opinie ekspertów dotyczące oddziaływania
telewizji 250
5.6. Kryminalistyka w mediach – nadzieje i zagrożenia 254
Podsumowanie 257
Bibliografia 262
Źródła 262
Opracowania 263
Strony internetowe 287
Spis filmów 289
Spis seriali 290
Spis tabel 291
Aneks 297
1. Charakterystyka uczestników badań 297
2. Charakterystyka ekspertów 297
3. Charakterystyka laików 318
4. Charakterystyka respondentów pogłębionych wywiadów
indywidualnych 321
5. Charakterystyka uczestników zogniskowanego wywiadu
grupowego 321
6. Komentarze respondentów ekspertów 325
Summary. Scientific evidence in the opinions of criminal
proceedings participants and its presentation in
TV crime series 345
