Recenzja
prof. dr hab. Larysa Novak-Kalyayeva
dr hab. Zbigniew Werra, prof. PK
Ze Wstępu: Aksjologiczne orientacje w filozofii człowieka to zbiór tekstów, w których wspólnym tematem jest świat osoby ludzkiej, relacje, które rozwija i wartości, dzięki którym kształtuje swoją osobową tożsamość. Żywię głęboką nadzieję, że to wartości wyznaczają stabilne punkty odniesienia dla rozwoju osobowości człowieka na możliwych poziomach i wymiarach ludzkiej egzystencji. Prócz zagadnień ogólnych, proponowane refleksje wchodzą w obszar aksjologii pedagogicznej, edukacji aksjologicznej, czy wychowania ku wartościom. Niemniej jednak ogólniejsze horyzonty namysłu zakreśla filozofia człowieka. Nawiązuję w ten sposób do wcześniejszych publikacji w tym zakresie, a przede wszystkim do książki pt. Dlaczego taki jestem? Studia z filozofii człowieka[1].
[1] R. Kozłowski, Dlaczego taki jestem? Studia z filozofii człowieka, Poznań 2015.
Spis treści
Wprowadzenie . 9
Wychowanie według wartości . 13
Wartości jako horyzont bycia . 14
Czym są wartości? . 14
Sposób istnienia wartości . 16
Wartości w praktyce pedagogicznej . 17
Wychowanie a wartości . 18
Zadania pedagogiki zorientowanej na wartości . 21
Aksjologia pedagogiczna – podstawowe zagadnienia . 25
Prawda, dobro i piękno jako tematy aksjologii . 25
Struktura aksjologii pedagogicznej . 27
Od poznania do przeżywania wartości . 30
Od poznania do afirmacji wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Cele i zadania edukacji aksjologicznej . 37
Priorytety edukacji aksjologicznej . 37
Kształcenie aksjologiczne . 42
Kompetencje aksjologiczne . 45
Pedagog i jego ethos . 49
Kompetencje pedagoga . 49
Autorytet nauczyciela . 53
Pedeutologiczna teorii cnoty . 54
Osoba – ukryta prawda człowieczeństwa . 61
Źródła personalizmu polskiego . 61
Osoba jako podmiot . 63
Osoba i czyn . 65
Osoba i niepowtarzalność . 68
Osoba a własność . 70
Osoba i historia . 71
Aksjologiczne uwarunkowania bycia sobą . 77
Sumienie . 78
Podmiot . 79
Jednostka . 82
Poszukiwanie prawdy . 83
Prawa osoby . 85
Wczucie jako doświadczenie aksjologiczne . 89
Teoria wczucia . 90
Ideał i struktura kształcenia człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………………. 94
Dramatyczny wymiar ludzkiego istnienia . 101
Dialogiczność . 101
Dobro i zło . 103
Scena dramatu . 104
Wolność . 108
Spotkanie i wzajemność . 110
Zdrada . 113
Wiara . 115
Wybranie i wezwanie . 116
Niespokojne serce . 118
Męstwo jako sposób przeżywania wartości . 121
Męstwo – tropy, źródła, inspiracje . 121
Archetypy męstwa . 124
Męstwo – między tchórzostwem a zuchwalstwem . 128
Nowotestamentalna wizja strachu, męstwa i mocy . 131
Bać się (phesomai) . 131
Odwaga (tharsos) . 133
Moc (dynamis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Bibliografia . 139
