M. Micińska-Bojarek: Łowiectwo. Aspekt humanitarno-prawny /e-book/

Wstęp

Współczesne łowiectwo budzi coraz więcej kontrowersji. W ostatnich latach na krajowym rynku wydawniczym pojawiło się kilka pozycji o zróżnicowanym charakterze literackim, ale jednoznacznie antymyśliwskim wydźwięku. Farba znaczy krew Zenona Kruczyńskiego (Gdańsk 2008) i Polowaneczko Tomasza Matkowskiego (Warszawa 2009) to literatura faktu zwierająca dramatyczne wspomnienia osób bezpośrednio uczestniczących w polowaniach. Główna bohaterka powieści Olgi Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych (Kraków 2009) stawia znaczącą kwestię: „Czy to nie szczyt pychy, nie diabelski pomysł, żeby miejsce, z którego się zabija, nazywać amboną?” Natomiast w socjologicznej rozprawie Sens polowania. Współczesne znaczenia tradycyjnych praktyk na przykładzie analizy dyskursu łowieckiego (Warszawa 2009) jej autorka, Dorota Rance-Sikora, szuka naukowej odpowiedzi na pytanie, dlaczego w świecie, w którym odrzucono tak wiele dawnych praktyk, tradycja polowań na dzikie zwierzęta nadal jest podtrzymywana. Łowiectwo jest instytucją posiadającą długie tradycje prawnej regulacji oraz bogaty dorobek doktryny. Piśmiennictwo prawnicze w zasadzie nie kwestionuje jego celowości, uznając łowiectwo za ważną formę ochrony środowiska przyrodniczego. Przedstawiciele nauki skupiają jednak uwagę głównie na modelu organizacyjnym tej instytucji, niemal całkowicie pomijając kwestię humanitaryzmu myślistwa. Uznałam zatem za celowe wypełnienie tej luki w literaturze przedmiotu poprzez skonfrontowanie i porównanie wybranych aspektów prawa humanitarnej ochrony zwierząt z prawem i praktyką łowiecką po to, by odpowiedzieć na pytanie, czy współczesne łowiectwo można uznać za humanitarne.

Niniejsza monografia składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy zawiera wprowadzenie do problematyki współczesnego łowiectwa, ustala podstawową siatkę pojęciową oraz przedstawia genezę i rozwój prawa łowieckiego. Drugi rozdział poświęcony został kształtowaniu się idei humanitaryzmu w prawie stanowionym. Ukazuje on podstawowe pryncypia statusu prawnego zwierząt, do których zaliczono zasadę humanitarnego traktowania, zasadę ochrony i poszanowania życia zwierząt oraz zasadę dereifikacji. Również w tym rozdziale został przedstawiony status prawny zwierząt łownych w świetle wyżej wymienionych zasad. Trzeci rozdział określa i charakteryzuje dopuszczalne przesłanki uchylające zasadę ochrony i poszanowania życia zwierząt wyrażone w krajowym systemie prawnym. W rozdziale tym została również omówiona gospodarka łowiecka z punktu widzenia jej racjonalności ze szczególnym uwzględnieniem problemu polowań na ptaki. Ostatni rozdział odnosi się do kwestii związanych z uśmiercaniem zwierząt. W oparciu o źródła prawa międzynarodowego, unijnego i wewnętrznego, został w nim przedstawiony europejski standard uboju i uśmiercania, w ramach którego wyodrębniono elementarne reguły, stosowanie których przyczynia się do znacznego zmniejszenia bólu i cierpienia pod-czas uboju i uśmiercania zwierząt. Do reguł tych zaliczono: niezwłoczność i pewność uśmiercania, doskonalenie warunków, metod i narzędzi oraz profesjonalizację procedur operacyjnych. W rozdziale tym dokonano analizy stosownych przepisów prawa łowieckiego, jak i przeglądu poradników sztuki myśliwskiej oraz fachowej literatury po to, by odpowiedzieć na pytanie, czy zwierzyna łowna uśmiercana jest z po-szanowaniem tych reguł. Monografię zamykają podsumowanie i wnioski końcowe: de lege lata i de lege ferenda.

Książka przeznaczona jest dla studentów studiów prawniczych i administracyjnych, pracowników organów władzy publicznej związanych z zarządzaniem środo-wiskiem przyrodniczym oraz dla wszystkich osób, instytucji i organizacji zainteresowanych problematyką humanitarnego traktowania zwierząt.

Praca odnosi się do stanu prawnego aktualnego z 1 stycznia 2014 r.