Zbiór baśni, legend i podań ludowych braci Grimm przybliża nam nie tylko świat mrocznych germańskich wierzeń z pradawnych czasów, ale także rzeczywistość historyczną i społeczną krajów niemieckojęzycznych dziewiętnastego wieku. Adresatem obfitujących w niesprawiedliwość, brutalność i okrucieństwo tekstów początkowo nie były dzieci, ale zainteresowani ich aspektami folklorystycznymi, lingwistycznymi i historycznymi dorośli. Z pewnością wpływ na nie wywarły także toczące się w czasie gromadzenia materiałów wojny i związane z nimi, szczególnie wśród ludności wiejskiej, lata biedy i wyrzeczeń oraz marzeń o życiu spokojnym, dostatnim i sprawiedliwym. Dopiero w następnych wydaniach zbiór „opowiadań dla dorosłych” stopniowo przekształcony został, między innymi przez częściową zmianę formy stylistycznej oraz sformułowanie morałów, w pozycję wychowawczą dla dzieci. Przesłania opowieści z pradawnych czasów są nadal aktualne, zawierają one wspólne nie tylko dla ludów germańskich ponadczasowe wartości. Wszechobecny jest w nich tajemniczy, tworzący klimat grozy świat przyrody, często w tle pojawiają się pełne niebezpieczeństw ciemne lasy z czyhającymi w nich wilkami, zbójcami, czarownicami i koboldami, a niekiedy kryjące przedziwne tajemnice studnie lub ciemne jaskinie. „Dobrymi” bohaterami są osoby społecznie wyizolowane, osierocone, biedne lub uważane przez innych za naiwne i głupie, „złymi” – bezlitośni królowie czy też okrutne macochy. W kolorach czarno-białych przedstawiona jest odwieczna wojna dobra ze złem, uwrażliwienie zaś na zło, cierpienie i niesprawiedliwość uczy współczucia i empatii zarówno względem ludzi, jak i zwierząt.
W roku 2005 baśnie braci Grimmów zostały wpisane przez UNESCO na listę „Pamięć Świata”.
Halina Knogler, tłumaczka
Spis treści
Wstęp………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7
Biedny młynarczyk i kotek ………………………………………………………………………………………………………….. 11
Cep przyniesiony z nieba …………………………………………………………………………………………………………….. 16
Czerwony Kapturek ……………………………………………………………………………………………………………………. 18
Domek leśny ………………………………………………………………………………………………………………………………. 23
Dwunastu leniwych parobków …………………………………………………………………………………………………….. 30
Goździk ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 34
Jasio Jeżyk …………………………………………………………………………………………………………………………………. 40
Kłos zboża …………………………………………………………………………………………………………………………………. 46
Kobold Rumpert …………………………………………………………………………………………………………………………. 47
Kopciuszek ………………………………………………………………………………………………………………………………… 51
Królowa pszczół …………………………………………………………………………………………………………………………. 59
Kryształowa kula ………………………………………………………………………………………………………………………… 62
Leniwa prządka ………………………………………………………………………………………………………………………….. 66
Okruchy na stole ………………………………………………………………………………………………………………………… 69
O strzyżyku, który chciał zostać królem ………………………………………………………………………………………. 71
O sześciu łabędziach …………………………………………………………………………………………………………………… 76
Pani Zima …………………………………………………………………………………………………………………………………… 82
Podziomek …………………………………………………………………………………………………………………………………. 86
Ptaszynka …………………………………………………………………………………………………………………………………… 92
Roszpunka …………………………………………………………………………………………………………………………………. 96
Rzepa ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 101
Słodka kaszka …………………………………………………………………………………………………………………………… 105
Słomka, węgielek i fasolka w podróży ……………………………………………………………………………………….. 107
Słomka, węgielek i fasolka ……………………………………………………………………………………………………….. 109
Stoliczku nakryj się, złoty osiołek i kij z worka ………………………………………………………………………….. 111
Trzech leniuchów ……………………………………………………………………………………………………………………… 124
Trzy języki ………………………………………………………………………………………………………………………………. 126
Trzy pióra ………………………………………………………………………………………………………………………………… 130
Trzy złote włosy diabła …………………………………………………………………………………………………………….. 134
Wilk i człowiek ………………………………………………………………………………………………………………………… 143
Wodnica …………………………………………………………………………………………………………………………………… 145
Wrzeciono, czółenko i igła ………………………………………………………………………………………………………… 147
Złota gęś ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 151
Złoty kluczyk …………………………………………………………………………………………………………………………… 156
