e-Księgarnia Wydawnictwa Naukowego SILVA RERUM

H.T. Knogler: Komorniki (nad Męciną): Historia terenu i miejscowości od czasów najdawniejszych do dziś

Dla wersji drukowanej:
Koszt przesyłki kurierskiej: 20 zł
Czas realizacji: 2-3 dni robocze
Przy zamówieniu od 6 egz. jednego tytułu oferujemy rabat w wysokości 40% ceny regularnej. Rabat zostanie naliczony automatycznie po dodaniu pozycji do koszyka.

ISBN: 978-83-67222-67-9 /e-book/

UWAGA! Wydanie wyłącznie w wersji elektronicznej

Poznań – Regensburg 2023

Pobierz e-book i korzystaj zgodnie z prawem /kliknij/ – komorniki_e_book

Autor (kliknij w nazwisko, aby przejść do biografii): Kategorie: , , , , Tag:

Meet The Author

" Halina Teresa Knogler Filolog, absolwentka uniwersytetów UAM w Poznaniu i LMU w Monachium. Od 1988 roku mieszkająca w Niemczech, początkowo w Monachium a od roku 2010 w Ratyzbonie. Wieloletnia pracownica działów produkcji w wydawnictwach i instytutach naukowych w Monachium, od ponad dziesięciu lat bibliotekarka. Wielbicielka literatury pięknej i górskich wędrówek. H.T. Knogler na obrazie autorstwa Michaela Knoglera link - https://michaelknogler.blogspot.com/ "

Redaktor prowadzący: dr Paulina M. Wiśniewska
Korekta: dr Sebastian Surendra
Skład i łamanie, projekt graficzny okładki, grafiki wewnątrz publikacji: Halina Teresa Knogler
ISBN: 978-83-67222-67-9 /e-book/

Poznań – Regensburg 2023

stron 64

Wieś Komorniki w gminie Kleszczewo jest jedną z 63 miejscowości lub części miejscowości o takiej
samej nazwie na terenie Polski, w województwie wielkopolskim i powiecie poznańskim zaś jedną
z dwóch. Pierwsza, większa i bardziej znana miejscowość (dawna własność biskupia) znajduje się na
zachód, druga zaś (dawna własność rycerska) na wschód od Poznania.
Początki wsi Komorniki jako osady służebnej są nierozłącznie związane z Poznaniem. Pierwsza
wzmianka o nich pochodzi z 1387 r. Według badaczy zajmujących się historią Wielkopolski osada powstała
jednak wcześniej, już w czasach wczesnofeudalnych, przed 1253 r. Nie zachowały się niestety
dokumenty z najdawniejszych piastowskich czasów ze względu na doszczętne zniszczenie Wielkopolski,
w tym szczególnie Poznania i Gniezna, przez najazd czeskiego księcia Brzetysława w 1039 r.
Dostępne źródła składają się z późniejszych dokumentów sądowych, miejskich i kościelnych i dotyczą
m.in. podziału i kupna majątków, spłaty długów, wypłaty wiana, sporów i procesów sąsiedzkich,
podatków kościelnych (tzw. dziesięciny łanowej), a także podatków od kmieciów (tzw. dziesięciny
małdratowej) oraz wydzierżawiania i wyderkowywania majątków. /fragm. wstępu/

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Informacje ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Krótka historia terenu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Początki osadnictwa w okolicach Poznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Dzieje Poznania i okolic od czasów pierwszych Piastów do XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Osady służebne okolic Poznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Udokumentowana historia wsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Komorniccy: od końca XIV do końca XVI wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Kolejni właściciele Komornik: od końca XVI do końca XVIII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Ponińscy: od końca XVIII wieku do 1890 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Herb Łodzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Beyme/von Beyme: od 1890 do 1945 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Komorniki w okresie powojennym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Załącznik – Mapy historyczne i aktualne okolic Komornik
Mapa Wielkopolski w epoce piastowskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Osadnictwo okolic Poznania – 1253 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Osadnictwo okolic Poznania w okresie narastania renty pieniężnej (1253–1400) . . . . . . . . . . 42
Palatinatus Posnaniensis in maiori Polonia primarii noua delineatio (1787 r.) . . . . . . . . . . . . 43
Okręg Poznański (1798 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Prusy Południowe (1803 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Mapa Gaula/Raczynskiego (1807–1812) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Okręg Średzki (1821 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Okolice Poznania, Swarzędza i Kórnika (1830 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Królestwo Prus (1856 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Królestwo Prus (1870 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Cesarstwo Niemieckie (1893 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Wielkie Księstwo Poznańskie, Powiat Średzki (1911 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Cesarstwo Niemieckie (1911 r., z budynkiem szkoły w Komornikach) . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Cesarstwo Niemieckie (1918 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Kraj Warty z tymczasową zmianą nazw miejscowości (1940 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Okręg średzki z niemieckimi nazwami miejscowości (1945 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Komorniki z budynkiem szkoły (1971 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Komorniki i okolica (1970–1975) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Komorniki z przedszkolem (druga połowa lat 70.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Komorniki z „Zalewem Tulce” ( 2023 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59