SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW . 9
WPROWADZENIE . 11
Rozdział 1.
ZNACZENIE POJĘCIA I KONSTRUKCJA PRAWNA ZAKAZU REFORMATIONIS IN PEIUS . 17
§ 1. Znaczenie pojęcia „zakaz reformationis in peius” . 17
§ 2. Konstrukcja prawna zakazu reformationis in peius . 20
Rozdział 2.
ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS A KATEGORIE DECYZJI ORGANU ODWOŁAWCZEGO . 23
§ 1. Uwagi ogólne . 23
§ 2. Zakaz reformationis in peius a decyzje merytoryczne organu odwoławczego . 27
2.1. Decyzja o utrzymaniu w mocy decyzji organu pierwszej instancji a zakaz reformationis in peius . 27
2.2. Decyzja reformacyjna organu odwoławczego a zakaz reformationis in peius . 29
2.3. Decyzja o uchyleniu decyzji organu pierwszej instancji i zobowiązaniu organu pierwszej instancji do wydania decyzji o określonej treści a zakaz reformationis in peius . 31
§ 3. Zakaz reformationis in peius a decyzje procesowe organu odwoławczego . . 32
3.1. Decyzja organu drugiej instancji o umorzeniu postępowania odwoławczego a zakaz reformationis in peius . . 32
3.2. Decyzja o uchyleniu decyzji organu pierwszej instancji i umorzeniu postępowania przed tym organem a zakaz reformationis in peius . 34
3.3. Decyzja o uchyleniu decyzji organu pierwszej instancji i przekazaniu mu sprawy do ponownego rozpatrzenia a zakaz reformationis in peius . 36
Rozdział 3.
USTALENIE TREŚCI POJĘCIA „NIEKORZYŚĆ” ODWOŁUJĄCEJ SIĘ STRONY . 43
§ 1. Kryterium pozwalające ustalić „niekorzyść” strony . 43
§ 2. „Niekorzyść” subiektywna i obiektywna . 44
§ 3. Rzeczywista i hipotetyczna „niekorzyść” strony . 46
§ 4. „Niekorzyść” strony a elementy decyzji administracyjnej . 47
4.1. „Niekorzyść” strony a obligatoryjne elementy decyzji administracyjnej 47
4.1.1. „Niekorzyść” strony a rozstrzygnięcie decyzji administracyjnej. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4.1.2. Ograniczenie zakresu uprawnienia jako zmiana na „niekorzyść” strony . 49
4.1.3. Odmowa przyznania uprawnienia uzyskanego w pierwszej instancji jako „niekorzyść” strony . 50
4.1.4. Zwiększenie zakresu obowiązku w stosunku do ustalonego w rozstrzygnięciu decyzji organu pierwszej instancji jako „niekorzyść” strony . 51
4.1.5. Nałożenie na stronę dodatkowych obowiązków, niewynikających z decyzji pierwszoinstancyjnej, jako „niekorzyść” strony . 52
4.2. Zakaz reformationis in peius a zmiana w zakresie podstawy prawnej decyzji 53
4.3. Zmiana na „niekorzyść” a uzasadnienie decyzji organu odwoławczego . 55
4.4. „Niekorzyść” strony a dodatkowe elementy decyzji . 59
Rozdział 4.
ZAKRES PODMIOTOWY OBOWIĄZYWANIA ZAKAZU REFORMATIONIS IN PEIUS . 63
§ 1. Zakaz reformationis in peius a współuczestnictwo materialne . 63
§ 2. Przepis art. 139 k.p.a. jako norma gwarancyjna . 67
§ 3. Zasada rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść strony a zakaz reformationis in peius . 68
§ 4. Zasada równości stron w postępowaniu administracyjnym a ochrona strony przed pogorszeniem jej sytuacji prawnej . 70
§ 5. Działanie zakazu reformationis in peius w sytuacji wniesienia odwołania przez podmioty na prawach strony . 74
5.1. Zagadnienia wstępne . 74
5.2. Działanie zakazu reformationis in peius w sytuacji wniesienia odwołania przez organizację społeczną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
5.3. Działanie zakazu reformationis in peius w sytuacji wniesienia odwołania przez prokuratora . 81
5.4. Działanie zakazu reformationis in peius w sytuacji wniesienia odwołania przez Rzecznika Praw Obywatelskich . 87
5.5. Działanie zakazu reformationis in peius w sytuacji wniesienia odwołania przez Rzecznika Praw Dziecka . 89
Rozdział 5.
PRZESŁANKI ZEZWALAJĄCE NA ODSTĄPIENIE OD ZAKAZU REFORMATIONIS IN PEIUS W OGÓLNYM POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM . 91
§ 1. Zasady wykładni pojęć „rażące naruszenie prawa” i „rażące naruszenie interesu społecznego” . 91
§ 2. „Rażące naruszenie prawa” jako przesłanka odstąpienia od zakazu reformationis in peius w świetle art. 139 k.p.a. . 96
2.1. Znaczenie pojęcia „rażące naruszenie prawa” w świetle art. 139 k.p.a. . 96
2.2. „Rażące naruszenie prawa” w świetle art. 139 k.p.a. w orzecznictwie sądów administracyjnych . 100
§ 3. „Rażące naruszenie interesu społecznego” jako przesłanka odstąpienia od zakazu reformationis in peius w świetle art. 139 k.p.a. . 102
3.1. „Rażące naruszenie interesu społecznego” jako samoistna przesłanka odstąpienia od zakazu reformationis in peius w świetle art. 139 k.p.a. . 102
3.2. Pojęcie „interesu społecznego” w postępowaniu administracyjnym . 104
3.3. Pojęcie „rażącego naruszenia interesu społecznego” w świetle art. 139 k.p.a. 107
§ 4. Szczególne wymagania w zakresie uzasadnienia decyzji rozstrzygającej sprawę na „niekorzyść” strony . 110
Rozdział 6.
ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS W POSTĘPOWANIU URUCHOMIONYM WNIESIENIEM WNIOSKU O PONOWNE ROZPATRZENIE SPRAWY ORAZ W POSTĘPOWANIU ZAŻALENIOWYM . 113
§ 1. Zakaz reformationis in peius w postępowaniu uruchomionym wniesieniem wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy . 113
1.1. Pojęcie i charakter prawny wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy . 113
1.2. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy a zakaz reformationis in peius . 115
§ 2. Zakaz reformationis in peius w postępowaniu zażaleniowym . 117
2.1. Problem odpowiedniego stosowania przepisu art. 139 k.p.a. w postępowaniu zażaleniowym . 117
2.2. Kryteria ochrony uczestnika postępowania zażaleniowego przed pogorszeniem jego sytuacji prawnej lub procesowej . 119
2.3. Przekształcenie treści postanowienia a zagadnienie zmiany na „niekorzyść” . 123
2.4. Krąg podmiotów, które chroni zakaz reformationis in peius w postępowaniu zażaleniowym . 131
2.5. Pojęcie „niekorzyści” i współuczestnictwo a zakaz reformationis in peius w postępowaniu zażaleniowym . 134
Rozdział 7.
SKUTKI PRAWNE NARUSZENIA ZAKAZU REFORMATIONIS IN PEIUS W OGÓLNYM POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM . 137
§ 1. Charakter prawny zakazu reformationis in peius . 137
§ 2. Kwalifikacja prawna naruszenia zakazu reformationis in peius . 139
2.1. Uwagi ogólne . 139
2.2. Naruszenie zakazu reformationis in peius jako „rażące naruszenie prawa” . 141
2.3. Naruszenie zakazu reformationis in peius jako „inne naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy” . 144
WYKAZ LITERATURY . 147