M. Słowik: Od „Przymknij oko” do „Działaj, nie bądź jak ja”

Spis treści

Wstęp . 9
Przegląd badań nad perspektywą i przeżyciami rodziców dzieci doświadczających szkolnej przemocy rówieśniczej . 17
1. Zarys problematyki przemocy rówieśniczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
1.1. Pojęcie przemocy rówieśniczej . 25
1.2. Formy przemocy rówieśniczej . 32
1.3. Symptomy i skutki przemocy rówieśniczej dla ofiary (i jej rodziny) . 38
1.4. Przyczyny występowania i utrzymywania się przemocy rówieśniczej w szkole . 41
1.5. Sposoby pomocy ofiarom przemocy rówieśniczej . 46
1.5.1. Co mogą zrobić rodzice? . 47
1.5.1.1. Profilaktyka . 48
1.5.1.2. Interwencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
1.5.2. Co może zrobić szkoła? . 58
1.5.2.1. Propozycje postępowania wobec przemocy rówieśniczej dla kadry szkolnej (nauczycieli, pracowników obsługi i administracji) . 58
1.5.2.2. Promowanie idei „bohaterstwa dnia codziennego” – rówieśnicy wobec przemocy . 71
1.5.2.3. Prawne podstawy tworzenia programów profilaktycznych, procedur interwencyjnych obowiązujących w szkołach i obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa uczniom . 74
1.5.3. Pomoc poza szkołą . 78
2. Dylematy rodzicielskie związane ze szkolną przemocą rówieśniczą . . . 81
2.1. Istota dylematu rodzicielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2.2. Rodzaje dylematów rodzicielskich wobec zjawiska przemocy
rówieśniczej w szkole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.3. Wartości i zasady leżące u podstaw rozwiązywania dylematów
rodzicielskich związanych z przemocą rówieśniczą w szkole . . . . . 89
2.4. Propozycje rozwiązywania dylematów rodzicielskich związanych
z przemocą rówieśniczą w szkole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
2.5. Dyskusja nad przeżywaniem i rozwiązywaniem dylematów rodzicielskich
dotyczących przemocy rówieśniczej w szkole . . . . . . . . . 100
3. Poradnictwo dla rodziców dzieci doświadczających przemocy rówieśniczej
w szkole – ujęcie teoretyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
3.1. Istota i strategie pomocy w poradnictwie dla rodziców dzieci
doświadczających przemocy rówieśniczej w szkole . . . . . . . . . . . . 105
3.2. Rodzaje szeroko pojętego poradnictwa dla rodziców dzieci
doświadczających przemocy rówieśniczej w szkole . . . . . . . . . . . . 109
3.2.1. Poradnictwo formalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
3.2.2. Poradnictwo nieformalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
4. Poradnictwo dla rodziców dzieci doświadczających przemocy rówieśniczej
w szkole – badania własne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
4.1. Założenia metodologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
4.2. Wyniki badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
4.2.1. Charakterystyka badanych i ich dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . 117
4.2.2. Dylematy rodzicielskie wobec odkrycia, że dziecko
doświadcza przemocy rówieśniczej w szkole . . . . . . . . . . . . 118
4.2.3. Dylematy rodzicielskie wobec obserwacji, że dziecko nadal
doświadcza przemocy rówieśniczej w szkole . . . . . . . . . . . . 120
4.2.4. Rodzaje pomocy, jakiej szukają rodzice w szeroko pojętym
poradnictwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
4.2.5. Rodzaje pomocy, jaką otrzymują rodzice w szeroko pojętym
poradnictwie (wraz z jej oceną) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
4.2.6. Działania, jakie podejmują rodzice, żeby pomóc dziecku . . 124
4.2.7. Elementy szczególnie trudne w rodzicielskich działaniach . . 126
4.2.8. Wnioski i przesłanie płynące z przeżyć rodziców . . . . . . . . 129
4.3. Dyskusja nad wynikami badań . 134
4.4. Wnioski z badań . 138
Podsumowanie . 141
Bibliografia . 145
Spis tabel, wykresów, rysunków . 157
Aneksy . 159
Biogram autorki . 169