Rozmawiamy z dr Joanną Plak-Warecką, naukowcem, badaczką, specjalistką polityki senioralnej i kwestii społecznych, autorką książek i wielu artykułów o systemach emerytalnych i innych zagadnieniach społecznych i ekonomicznych, ekspertką merytoryczną w projektach współfinansowanych ze środków unijnych. Obecnie jest zatrudniona w Instytucie Badań Edukacyjnych na stanowisku eksperta merytorycznego. Prywatnie wielbicielka jazdy MTB, filmów grozy oraz psów rasy labrador.

• Towarzystwa i firmy ubezpieczeniowe zwykle cieszą się, zawierając kolejne polisy. Ale jeśli chodzi o ubezpieczenia zdrowotne dla seniorów to już tak prosto nie jest… Prawda to?… Czy tylko obiegowa opinia?…

Senior nie jest „ulubionym” klientem towarzystw ubezpieczeniowych, ponieważ ryzyko związane z jego ubezpieczeniem jest wyższe, niż w przypadku innych grup wiekowych; w szczególności ze względu na większą podatność na choroby oraz większe ryzyko doznania urazu. Tym samym, mówiąc dosadnie, ubezpieczyciel „nie zarobi” na ubezpieczeniu seniora tyle ile może zarobić sprzedając polisy zdrowotne innym grupom wiekowym. Wysokie ryzyko ubezpieczeniowe i niska szansa na zysk, przekładają się na fakt, że mało towarzystw ubezpieczeniowych posiada w swojej ofercie ubezpieczenia zdrowotne dedykowane seniorom. A jeżeli już je posiadają, to przystąpienie do ubezpieczenia jest obwarowane dodatkowymi zapisami, a wysokość miesięcznej składki jest dużo wyższa niż w innych grupach wiekowych.

• Ubezpieczenia zdrowotne oferują możliwość zakupu pakietu usług zdrowotnych o charakterze profilaktycznym oraz czysto medycznym. Można zapłacić i mieć nieograniczony dostęp do usług medycznych, badań, rehabilitacji. Faktycznie, tak dobrze to działa, czy tylko reklamy takie piękne?

Na rynku dostępne są pakiety adresowane do różnych grup seniorów – starszych, młodszych, lepiej i gorzej sytuowanych. Towarzystwa ubezpieczeniowe/prywatne placówki oferujące polisy zdrowotne, z reguły proponują kilka wariantów danego produktu. Zasada jest prosta – im wyższa składka, tym więcej usług jest oferowanych w ramach polisy. Wysokość składki jest uzależniona nie tylko od zakresu ubezpieczenia, ale także od wieku i stanu zdrowia ubezpieczonego. Seniorzy muszą liczyć się z tym, że przed wykupieniem polisy mogą zostać poproszeni o wypełnienie ankiety medycznej, mającej na celu ocenienie ich ogólnego stanu zdrowia. W ramach polis zdrowotnych, oferowanych w wersji podstawowej, dostępne są takie usługi, jak: konsultacja z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, podstawowe zabiegi ambulatoryjne, podstawowa diagnostyka, dostęp do kilku lekarzy specjalistów. Wraz z wysokością składki rozszerza się zakres ubezpieczenia o konsultacje z kolejnymi specjalistami, czy bardziej rozbudowany pakiet badań laboratoryjnych i diagnostycznych. W najdroższych wersjach ubezpieczenia, dostępne są wizyty domowe lekarzy i pielęgniarek, rozbudowane pakiety badań laboratoryjnych i diagnostycznych, a nawet rehabilitacja. Także im droższe ubezpieczenie, tym zakres usług jest bardziej zbliżony do tego, co widzimy we wspomnianych przez Panią reklamach.

• Tego typu usługi pakietów medycznych dostępne są dla seniorów, ale tylko tych najmłodszych, zwykle do 66. roku życia, a co potem?… Jakie ubezpieczenia zdrowotne dla seniorów są godne uwagi i polecenia? Co oferują takie ubezpieczenia zdrowotne dla seniorów?

Polisy zdrowotne dostępne na rynku z reguły są adresowane do osób w różnym wieku, z górną granicą wynoszącą max 60-65 lat. Te, adresowane typowo do seniorów, występują rzadziej.

Można je znaleźć m.in. w ofercie Grupy Luxmed[1]. Seniorzy, w wieku od 71 roku życia, mają do wyboru pięć pakietów zdrowotnych. Najtańszy – Senior Podstawowy umożliwia skorzystanie  z takich usług, jak: nielimitowane konsultacje z lekarzem rodzinnym/internistą; konsultacje z lekarzami specjalistami w 6 dziedzinach; podstawowe badania laboratoryjne bez skierowania. Cena pakietu zaczyna się od 160 zł za miesiąc. Kolejna propozycja to Pakiet Senior Standardowy. W cenie od 244 zł miesięcznie dostępne są m.in. takie usługi, jak: konsultacje lekarzy specjalistów w 12 dziedzinach, konsultacje lekarzy dyżurnych w 3 specjalizacjach, szczepienie przeciwko grypie i tężcowi. Kolejny Pakiet – Senior Rozszerzony jest dostępny w cenie od 390 zł miesięcznie. Obejmuje on m.in.: konsultacje z lekarzami specjalistami w 19 dziedzinach, konsultacje z lekarzami dyżurnymi w 3 specjalizacjach oraz szczepienia przeciwko grypie i tężcowi. Czwarty pakiet – Senior Kompleksowy jest dostępny od 488 zł miesięcznie. Jego posiadacz może korzystać m.in. z: konsultacji z lekarzami specjalistami w 27 dziedzinach, konsultacji z lekarzami dyżurnymi w 5 specjalizacjach, szczepień przeciwko grypie i tężcowi. Najdroższy z oferowanych pakietów – Senior Premium, dostępny w cenie od 942 zł miesięcznie umożliwia m.in. korzystanie z: konsultacji lekarzy specjalistów w 37 dziedzinach, konsultacji lekarzy dyżurnych w 5 specjalizacjach, wykonanie szczepienia przeciwko grypie i tężcowi.

Pakiety medyczne dla seniorów znajdują się także w ofercie Enel Med[2]. Seniorzy w wieku 66-80 lat mają do wyboru dwie propozycje: Zdrowy Senior – opieka specjalistyczna i Zdrowy Senior – opieka kompleksowa. Pakiety są dostępne w wersji dla jednej osoby lub dla dwóch osób (z tej opcji mogą skorzystać np. małżonkowie). Polisę Zdrowy Senior – opieka specjalistyczna, można zakupić w cenie od 2837 zł za rok (dla jednej osoby) i od 2554 zł za rok (dla jednej osoby, przy wykupieniu abonamentu dla dwojga). Jej posiadacz może skorzystać z takich usług, jak m.in.: konsultacje lekarzy specjalistów w 27 dziedzinach, całodobowy dostęp do infolinii medycznej, teleporady i wizyty lekarskie online, blisko 300 rodzajów badań laboratoryjnych, diagnostyka obrazowa (RTG,USG, badania endoskopowe), przegląd stomatologiczny raz na pół roku, szczepienie przeciwko grypie, zabiegi ambulatoryjne, całodobowy dyżur pielęgniarski i możliwości uzyskania pomocy w nagłych wypadkach 7 dni w tygodniu przez 24 godziny. Polisa Zdrowy Senior – opieka kompleksowa jest dostępna w cenie od 4466 zł za rok (dla jednej osoby) i od 4022 zł za rok (dla jednej osoby, przy wykupieniu abonamentu dla dwojga). Obejmuje takie usługi, jak m.in.: konsultacje u lekarzy specjalistów w 27 dziedzinach, teleporady i wizyty online, dostęp do całodobowej infolinii medycznej, 300 rodzajów badań laboratoryjnych, diagnostyka obrazowa (RTG, USG, badania endoskopowe, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), szczepienia przeciwko grypie, zabiegi ambulatoryjne, przegląd stomatologiczny raz na pół roku, wizyty domowe lekarza rodzinnego lub internisty, konsultacje u specjalisty w zakresie rehabilitacji, wraz z zabiegami z zakresu fizykoterapii i kinezyterapii.

• NFZ uruchomił pakiety specjalistycznych badań dla kobiet i mężczyzn w wieku dojrzałym. Czy cieszą się one zainteresowaniem?

Zapewne ma Pani na myśli program badań profilaktycznych o nazwie Profilaktyka 40 Plus[3]. Jest on adresowany do Polaków i Polek, którzy ukończyli 40 rok życia i umożliwia im skorzystanie z bezpłatnego pakietu badań medycznych, obejmującego od 6 do 12 rodzajów badań. Osoby, które chcą skorzystać z programu są zobowiązane do wypełnienia stosownej ankiety, zamieszczonej w Internetowym Koncie Pacjenta, która pozwoli na ocenę czynników ryzyka i umożliwi wygenerowanie pakietu badań dostosowanych do potrzeb konkretnego pacjenta. Jeżeli osoba zainteresowana programem nie posiada IKE może skorzystać z infolinii i wypełnić ankietę dzwoniąc na numer telefonu: 22 735 39 53. Otrzyma wtedy e-skierowanie, z którym powinna udać się do wybranej przez siebie placówki medycznej. W ramach programu dostępne są trzy pakiety badań dedykowanych: kobietom, mężczyznom, obu płciom. W ramach pakietu dla kobiet dostępne są następujące badania: morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym i płytkami krwi, stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy, stężenie poziomu glukozy, oznaczenie hemoglobiny glikowanej HbA1c, kreatynina, badanie ogólne moczu, kwas moczowy, krew utajona w kale. W ramach pakietu dla mężczyzn dostępne są następujące badania: morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym i płytkami krwi, stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy, stężenie poziomu glukozy, oznaczenie hemoglobiny glikowanej HbA1c, kreatynina, badanie ogólne moczu, kwas moczowy, krew utajona w kale; PSA – badanie w kierunku raka prostaty. W ramach pakietu dla obu płci dostępne są następujące badania: pomiar ciśnienia tętniczego, pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie oraz obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI); ocena miarowości rytmu serca. Program został uruchomiony 1 lipca 2021 roku i zgodnie z szacunkami ankiety wypełniło 1,1 miliona osób, a w ciągu roku funkcjonowania projektu z badań skorzystało 600 tys. osób. Jest to mniejsza liczba, niż założył rząd, w związku z czym program został przedłużony o kolejne pół roku i tym samym e-skierowania są ważne do końca 2022 roku.

• Nie od dziś wiadomo, że z usług medycznych i profilaktyki zdrowotnej chętniej korzystają panie. A panowie? Skąd ta niechęć do badań?…

Mniejsze zainteresowanie mężczyzn (w szczególności w wieku 40+) korzystaniem z usług medycznych i profilaktyki zdrowotnej jest niejako uwarunkowany kulturowo. Oczekuje się od nich, że będą silni i nie będą okazywali słabości. A przecież (nawet profilaktyczna) wizyta u lekarza może przyczynić się do wykrycia choroby, a ta jest równoznaczna ze słabością. Gros mężczyzn boi się usłyszeć, że są chorzy i że potencjalne leczenie może wiązać się z bólem. Stąd w wielu przypadkach mężczyzna idzie do lekarza w ostateczności – jak już naprawdę musi, albo jak jest przymuszony przez żonę/partnerkę/innego członka rodziny, z którego zdaniem się liczy. Co więcej, „przymuszony” mężczyzna może zatajać prawdę o swoim samopoczuciu lub stanie zdrowia, by nie usłyszeć diagnozy, na którą nie jest przygotowany. Panowie „sami z siebie” idą do lekarza najczęściej wtedy kiedy mają problemy z libido i boją się, że bezpowrotnie tracą męskość. Jednocześnie, jako zdiagnozowani pacjenci, są bardzo zdyscyplinowani i stosują się do zaleceń lekarzy.

• W sanatoriach też spotkać można zdecydowaną większość pań. Może program Sanatorium miłości zmienił podejście mężczyzn do kwestii rehabilitacji sanatoryjnej, kusząc ich wizją potencjalnych romansów?

W sanatoriach dominują panie, na co wpływa wiele czynników. Kobiety żyją dłużej od mężczyzn, więc im starsze grupy wiekowe, tym przewaga kobiet jest bardziej zauważalna. Ponadto panie bardziej dbają o zdrowie i są bardziej otwarte na kontakty towarzyskie, co sprawia że chętniej korzystają z możliwości wyjazdu do sanatorium. Jeśli mowa o romansach. Jak wykazują badania większa inicjatywę w tym temacie wykazują kobiety. To one są bardziej odważne w inicjowaniu kontaktów. Ten trend się utrzymuje i programy telewizyjne raczej nie wpłyną na jego odwrócenie. Warto natomiast podkreślić, że wiele sanatoryjnych „romansów” ma charakter platoniczny (blisko ¾), a zawarte znajomości często są kontynuowane na zasadzie przyjaźni, wspólnego spędzania czasu, bez podtekstu erotycznego.

Dziękuję za rozmowę.

Pytania zadawała P.M. Wiśniewska

Joanna Plak-Warecka, dr nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, absolwentka Instytutu Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, studiów podyplomowych z zakresu geriatrii i opieki długoterminowej w Medycznym Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu Public Relations w badaniach naukowych w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Posiada doświadczenie w pracy na rzecz: instytucji badawczych, instytucji szkolnictwa wyższego, instytucji rynku pracy, organizacji pozarządowych. Doświadczony wykładowca akademicki, trener, ekspert merytoryczny i koordynator w projektach unijnych. Pełniła funkcję krajowego koordynatora ds. EURES (Europejskie Służby Zatrudnienia) z ramienia OHP. Posiada doświadczenie w zarządzaniu zespołami w strukturze rozproszonej. Jej zainteresowania badawcze obejmują: gerontologię społeczną, politykę społeczną wobec starości i ludzi starych, ubezpieczenia społeczne (w szczególności ubezpieczenia emerytalne), włoską politykę społeczną. Autorka trzech monografii, redaktor naukowy dwóch monografii, autorka ponad 100 artykułów poświęconych tematyce społeczno-ekonomicznej, pięciu kontentów naukowych, dwóch raportów, jak również jednej recenzji naukowej.

[1] Źródło: https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/abonamenty/abonamenty-dla-seniorow , dostęp 12.10.2022

[2] Źródło: https://cm.enel.pl/ubezpieczenia/dla-seniora/opieka-medyczna-dla-seniora/, dostęp 12.10.2022

[3] Źródło: https://www.gov.pl/web/zdrowie/profilaktyka-40-plus, dostęp: 12.10.2022

Książki Autorki dostępne w naszej e-księgarni